धादिङ – पुसको कठ्याङ्ग्रीदो जाडो बढेसँगै नदीको चिसो पानीमा बालुवा चाल्दै बसेका बोटे समुदायका मानिसहरुको बालुवा चालेर सुन खोज्ने पुर्ख्यौली पेशा हो । तनहुँदेखी उनिहरु हरेक वर्ष त्रिशुली नदी किनारामा बालुवा चालेर सुन खोज्न आउने गरेका छन् ।
यसरी चालेको बालुवाबाट निकालेको सुन विक्रिबाटै जिविका धान्दै आएका उनिहरु आजकाल भने विहान बेलुकीको गर्जो टार्नसमेत समस्या पर्न थालेको बताउँछन् । सुन भेटिए त विक्रि गरेर विहान बेलुकीको हात मुख जोर्नका लागि अन्नको जोहो गर्ने तर नभेटिए चुलो बाल्न पनी समस्या पर्ने उनिहरुको भनाई छ ।
फिरन्ते जीवन बिताउने उनिहरुका युवापुस्ताले भने यो पेशा बिस्तारै छाड्दै गएका छन् । हिउँद होस् या बर्खा उनिहरुको मुख्य पुर्खौंली पेशा नै नदी किनारामा बसी बालुवा चालेर सुन खोज्दै हिड्ने हो ।
धादिङमा बसोवास गर्ने यो समुदायका मानिसहरुले त सुन खोज्ने पेशाले दैनिकी धान्न नसक्ने भएपछी अन्य पेशा सुरु गर्न लागेका छन् ।
खोला र नदीमा जथाभावी उत्खनन् गरेका कारण यस्तो अवस्था आएको हुनसक्ने बोटे समुदायका मानिसहरुको बुझाई छ ।
अहिले बजारमा सुनको मूल्य प्रतितोला झण्डै एकलाख सत्र हजार नाघिसक्दा समेत बोटे समुदायका मानिसहरुले बालुवा चालेर संकलन गरेको सुनको मूल्य मुस्किलले पचास साठी हजार प्रतितोलाको पाउने गरेका छन् ।
बजारमा उपभोग्य बस्तुको मूल्य बढेकाे र आफूले बालुवा चालेर निकालेको सुनको मूल्य कहिले नबढेकोले पनि यस्तो अवस्था आएको बोटे समुदायका मानिसहरुको भनाइ छ ।
छ देखी नौ महिना फिरन्ते जीवन बिताइ नदी किनारमा बस्ने ती समुदायका मानिसहरु अहिलेको बढ्दाे महङ्गीले त झनै समस्या भएको बताउँछन् । बिशेषगरी त्रिशुली, बुढीगण्डकी, काली गण्डकी र मर्स्याङ्दी नदीहरुमा बोटे समुदायका मानिसहरु सुन खोज्ने काम गर्दछन् ।
Discussion about this post